Yıllardır devam eden iç savaş nedeniyle dünyanın en büyük insani ve ekonomik krizlerinden birinin yaşandığı Kemer Travesti Yemen’de BM nezaretinde 2 Nisan’da yürürlüğe giren 2 aylık ateşkes müddetin dolmasına saatler kala dün 2 ay daha uzatıldı
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in Yemen hükümeti ve Husilerin 2 Konya Travesti Nisan’dan itibaren hava kara ve deniz operasyonlarını 2 ay boyunca durdurmayı kabul ettiğini duyurmasıyla başlayan ateşkes 2016’dan bu yana bir ilk olma özelliği taşıyor
İhlallere karşın devam eden ateşkesin sona istanbul Travestileri ermesine saatler kala BM Genel Sekreteri Antonio Guterres 31 Mayıs’ta Yemen Başkanlık Kurulu Lideri Reşad Muhammed el Alimi ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek ateşkesin uzatılması davetinde bulundu
BM Yemen Özel Anadolu Yakası Travestileri Temsilcisi Hans Grundberg de dün Yemen’deki çatışmanın taraflarının 2 Nisan’da yürürlüğe giren ateşkesin sona ermesine saatler kala 2 ay daha uzatılmasını kabul ettiğini duyurdu
ATEŞKES TEKRAREN İHLAL EDİLDİ
Ateşkes gözlemcilere Ataşehir Travestileri nazaran ülkedeki çatışmaları değerli ölçüde azaltsa da Yemen hükümeti ve Husiler yürürlüğe girmesinden bu yana birbirlerini tekraren ateşkesi ihlal etmekle suçladı
Yemen ordusu 21 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Husi milislerinin yürürlüğe girmesinden bu yana keskin nişancılar ağır formda askeri destek güç gönderilmesi ve bomba yüklü insansız hava araçlarıyla ordu mevzilerinin gaye alınması üzere aksiyonlarla ateşkesi 4 bin 200’den fazla sefer ihlal ettiğini duyurdu
Bunun üzerine Husiler de bir açıklama yaparak hükümet güçlerini birkaç cephede 7 binden fazla ihlalde bulunmakla suçladı
Ülkede 2 Nisan’da başlayan ateşkes mühletince çıkan çatışmalarda çok sayıda Yemen askeri ve Husi milis hayatını kaybetti yahut yaralandı Lakin buna ait şimdi resmi bir bilgi bulunmuyor
Yemen resmi ajansı SABA’nın haberine nazaran Yemen Başkanlık Kurulu Lideri Alimi 1 Haziran’da yaptığı açıklamada Husilerin ateşkes mühletince ortalarında çocukların da bulunduğu 70’den fazla kişiyi öldürdüğünü söyledi
HUSİLERİN KUŞATMASINDAKİ TAİZ’DE YOLLARIN AÇILMASI
Yaklaşık 7 yıldır Husilerin kuşatma altında tuttuğu Taiz ve öteki vilayetlerde ana yolların açılması sıkıntısı BM nezaretinde varılan ateşkesin en kıymetli unsurlarından biriydi Lakin bugüne kadar Taiz’deki kuşatmanın kaldırılması ve öbür vilayetlerde kapalı olan yolların açılması bağlamında bir ilerleme sağlanamadı
Bu bağlamda atılan en kıymetli adım Yemen hükümeti ile Husilerin temsilcileri ortasında Ürdün’ün başşehri Amman’da 25 Mayıs’ta başlayan istişare toplantıları oldu
Amman’daki istişare toplantılarına ait 29 Mayıs’ta Grundberg’in ofisinden yazılı açıklamaya nazaran görüşmelerde iki tarafın sunduğu teklifler kapsamında yolların basamaklı olarak açılması konusu ele alındı ve yolcuların güvenliğini garanti edecek tahlilin öncelikli olduğu kaydedildi
Taraflara iç müzakerelerini acilen tamamlama ve Yemen halkının somut halde göreceği olumlu sonuçları gerçekleştirme davetinde bulunan Grundberg yolcu ve eser taşımacılığındaki kısıtlamaların kaldırılmasının Yemenlilerin çektiği acıyı hafifletme ve iktisadın canlandırılmasına olumlu tesir yapmakla kalmayacağını birebir vakitte siyasi sürece olan itimadı artırmaya da yardımcı olacağını vurguladı
Taiz’deki yolların açılması için kurulan hükümete bağlı Müzakere Komitesi Lideri Abdulkerim Şeyban Ürdün’de bu mevzuya ait yeni görüşme cinsleri yapılacağını tabir etti
Ateşkes boyunca Taiz neredeyse her gün kentteki kuşatmanın kaldırılması talebiyle düzenlenen şovlara sahne oldu
HUDEYDE LİMANI’NDAN YAKIT AKIŞI
Ateşkes muahedesi ayrıyeten 2014 yılından bu yana Husilerin denetiminde olan ülkenin batısındaki Hudeyde Limanı’ndan sıkıntısız yakıt akışının sağlanmasını da kaide koşuyordu
Muahede Yemen hükümetinin 2 aylık ateşkes boyunca 18 petrol gemisinin bu hayati limana ulaşmasına müsaade vermesini öngörüyordu
Bu kapsamda birinci petrol gemisi ateşkesin ikinci günü olan 3 Nisan’da Hudeyde Limanı’na ulaştı
Akaryakıt konusunda boğucu bir krizin yaşandığı Husilerin denetimindeki bölgelere ateşkes müddetince Hudeyde Limanı üzerinden yakıt akışı devam etti
Yemen Başkanlık Kurulu Lider Yardımcısı Tarık Salih süreksiz başşehir Aden’de BM Hudeyde Mutabakatını Destekleme Misyonu UNMHA Lideri Michael Perry ile 12 Nisan’da bir ortaya geldi Görüşmede Salih Yemen hükümeti olarak ateşkese bağlılıklarını teyit ederek ateşkesin başladığı 2 Nisan’dan bu yana Husiler tarafından denetim edilen Hudeyde Limanı’na 12 petrol tankerinin ulaşmasına müsaade verildiğini kaydetti
Hudeyde Limanı’na giren toplam gemi sayısına ait ise şimdi bilgi verilmedi
Ayrıyeten Sana’daki Yemen Petrol Şirketi 26 Mayıs’ta meskenlerde kullanılacak 8 bin ton gaz taşıyan bir geminin Hudeyde Limanı’na ulaştığını duyurdu
MİLLETLERARASI SANA HAVALİMANI YİNE ETKİN HALE GELDİ
Ateşkes mucibince Milletlerarası Sana Havalimanı’nda uçuş hareketliliği tekrar başladı Havalimanından haftalık olarak Mısır’ın başşehri Kahire ve Ürdün’ün başşehri Amman’a iki ticari sefer düzenleniyor
Husilerin denetimindeki Milletlerarası Sana Havalimanı’ndan birinci ticari uçuşun başlaması Yemen hükümetinin Husiler tarafından verilen pasaportları kabul etmeyi reddetmesi nedeniyle mayıs ortasına kadar ertelendi
Ağır milletlerarası uğraşların akabinde Yemen hükümeti Husi bölgelerinden verilen pasaportları insani gerekçelerle kabul ettiğini duyurdu
Yemen’deki Memleketler arası Sana Havalimanı’ndan birinci ticari uçuş 6 yıl ortadan sonra 16 Mayıs’ta Amman’a gerçekleştirildi
Mayıs ayında Amman ile Sana ortasında 6’şar ticari uçuş yapıldı
Mısır Dışişleri Bakanlığı da 23 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Kahire ile Sana ortasında direkt uçuşlara müsaade verildiğini duyurdu Sana Havalimanındaki bir yetkili ise AA muhabirine yaptığı açıklamada 78 yolcu taşıyan bir uçağın Kahire’ye indiğini söyledi
ESİRLERİN ÖZGÜR BIRAKILMASI İSTİKAMETİNDEKİ UYUŞMAZLIK SÜRÜYOR
Yemen hükümetine dayanak veren Arap koalisyonu tarafından ateşkese katkı sağlamak emeliyle Memleketler arası Kızılhaç Komitesinin iş birliğiyle 6 Mayıs’ta 163 Husi esir üç evrede Suudi Arabistan’dan hava yoluyla süreksiz başşehir Aden’e tahliye edildi
Arap Koalisyonu Sözcüsü Turki el Maliki tahliye süreçlerinin ateşkesi sağlamlaştırma barışı tesis etme ve Yemen krizini sona erdirme gayretlerine verilen dayanağın yanı sıra esir belgesinin tahlile kavuşturulmasını kolaylaştırmak hedefiyle gerçekleştirildiğini söz etti
Husi Esir İşleri Komitesi Lideri Abdülkadir el Murtaza ise 5 kişi hariç koalisyon tarafından özgür bırakılanların Husi esirler olmadığını söyledi
Yemen hükümetinin Esir ve Tutuklu Müzakere Heyeti Üyesi Macid Fedail ise 6 Mayıs’ta Twitter’dan yaptığı açıklamada Husilerin Suudi Arabistan’ın hür bıraktığı milisleri kabul etmediğini esirlerin Sana’da bulunan Milletlerarası Havalimanından alınmadığını söz etti
Husilerin milislerini savaş yakıtı olarak kullandığını savunan Fedail Bu esirler Husi milisleri tarafından Sana’da karşılanmayarak reddedildi sözlerini kullandı
